 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
  |
|
De aje kirkhaof
Sjtil gesjtange
bie wiezende sjeem
van kruutzend iezer
blajerende buim
baove sjtatige sjtein
en graafkelders vól
achtergelaote verdreet
Zoväöl
det zegke wilt
vergaet mich neet
Remunj, Els Zeegers-Koelen
’t Graaf mit de henj
‘t raak mich
de krach van same
de henj ineingevlóchte
veur ewig verbónje
zjwiegend alleszčgkend
klimop klump euver
’t verleje nao noe
’t inj is ‘t begin
de cirkel is róndj
Remunj, Els Zeegers-Koelen
Klik hieronder op een foto om meer te zien
(foto's Wim Bongaerts)
Lente-------------Zomer
Herfst ---------------Winter
Mist---------------- Nacht met Allerzielen
Details linkerdeel------Details rechterdeel
Crypte Allerzielenloop 2016, foto Mathieu Beeren
Oudere nieuwsberichten treft u aan door te klikken op Archief.
Links op deze pagina onder het gedicht, is een selectie te zien van foto's op het oude kerkhof gemaakt in de verschillende seizoenen, ook zijn er foto's van graven en/of details te bekijken.
Het weekend van 4 en 5 september 2021 is uitgebreid stilgestaan bij het 25-jarig jubileum van de stichting. Opgericht in 1996 door een groep bezorgde Roermondenaren die het Oude Kerkhof wilde beschermen tegen verder verval. Nu 25 jaar later mogen wij constateren dat de missie geslaagd is. Het kerkhof is geen "stille dood" gestorven.
Zaterdag 4 september was geheel gereserveerd voor alle mensen die het oude kerkhof een warm hart toedragen. Op zaterdagochtend kwam onze donateursclub, "De Vrunj", samen. Onder leiding van Jos Einig en Cecile Fincken werden zij rondgeleid langs talrijke graven en monumenten die de afgelopen jaren restauraties, kleine en grote, ondergaan hebben. Het was een prettig samenzijn en er is nog eens benadrukt hoe waardevol de ondersteuning van "De Vrunj" is voor de stichting.
Een deel van de "Vrunj" op het kerkhof, foto Coen in het Panhuis
De middag was voor het grotere publiek. Op diverse plaatsen waren gidsen aanwezig om de bezoekers verhalen te vertellen over de monumenten en de begraven personen. In de grafkapellen en de Bisschopscrypte werden foto's ge‘xposeerd van Daan Spruyt uit 2008. Het weer werkte goed mee en er was voldoende belangstelling.
Zondag 5 september was de feestmiddag voor genodigden. In café-zaal Aad Remunj was er een samenzijn voor ongeveer 65 genodigden. Aanwezig waren nagenoeg alle vrijwilligers met partner, zo goed als alle oud-bestuursleden, wethouder Rens Evers van de Gemeente Roermond en diverse andere relaties. Voorzitter Mathieu Beeren stond uitgebreid stil bij de geschiedenis van de Stichting Oude Kerkhof en bedankte alle betrokkenen die door de jaren heen een belangrijke rol gespeeld hebben. Rens Evers benoemde de prettige samenwerking met de Stichting Oude Kerkhof en benadrukte de waarde van de historische begraafplaats voor de stad Roermond. Maurice Heemels, oud-bestuurslid van het eerste uur nam ons mee in vogelvlucht door de 25-jarige geschiedenis van de stichting. Maurice maakt zich nog steeds sterk voor het behoud van funerair erfgoed in het algemeen maar zeker voor het erfgoed van "D'n aaje Kirkhoaf". Het offici‘le gedeelte werd afgesloten door bestuurslid Coen In het Panhuis, met de aankondiging van de nieuwe ontwikkelingen. Hij presenteerde de nieuwe website die voor het einde van het jaar live zal gaan. Samen met Mevrouw Nizet onthulde hij het laatste restauratieproject in de vorm van twee graftrommels die ooit op het familiegraf stonden van de Familie Nizet. De trommels zijn gerestaureerd door het restauratie-atelier van het Graftrommelmuseum in Veenhuizen en zullen een vaste plek krijgen in het lijkenhuisje op de begraafplaats.
Voorzitter Mathieu Beeren Wetouder Rens Evers Maurice Heemels
Coen in het Panhuis Gerestaureerde graftrommels, foto's Wim Bongaerts
Tot slot de premičre van het lied van Ge Reinders "Nemes ontsjnapt aan de dood". Ge hoeft verder geen introductie. Hem was gevraagd de middag muzikaal op te luisteren. Hij is inmiddels met pensioen en treedt daarom niet meer op. Het Oude Kerkhof inspireerde hem echter wel om een lied te schrijven over twee sterke vrouwen die beiden begraven zijn op het Oude Kerkhof. Het resultaat mag er zijn, een prachtig lied door GŽ op de vleugel met een sfeervolle hoornpartij van Cleo Simons, weergegeven in een videoclip geproduceerd door Videocollectief Heythuysen. Alle aanwezigen kregen ter herinnering aan het jubileum een gesigneerde en genummerde DVD van deze videoclip.
Wij kijken zeer tevreden terug op een geslaagd jubileumweekend.
Link naar het nummer van GE Reinders:
https://www.youtube.com/watch?v=9haRzYvS20U
14 sept 2021 Concert Koninklijke Harmonie op het Oude Kerkhof
Onder
grote belangstelling speelt de Koninklijke Harmonie het Roermonds
volkslied . foto Wim Bongaerts
John Vaessen vertelt hoe de baton weer in Roermond terug is gekomen. foto Wim Bongaerts
de
voorzitter van de Keuninklikke, Jorg Massy, overhandigt de baton
aan wethouder Pleyte, foto Wim
Bongaerts
In het kader van de Open Monumentendagen gaf de Koninklijke Harmonie Roermond een gratis openlucht concert. Het is inmiddels een tweejaarlijkse traditie die onder een stralende nazomerzon onder grote publieke belangstelling uitgevoerd werd. Het concert was bijzonder om meerdere redenen. Voor het eerst, na 1,5 jaar door de COVID-19 pandemie van optredens verstoken, konden de muzikanten hun prachtige muziek weer laten horen. Bijzonder was ook dat het concert gegeven werd ter ere van Max Guillaume, oud-dirigent van de “Keuninklikke” die in 1944 op tragische wijze, 66 jaar oud, overleed. Zijn dirigeerstok, baton, keerde na 75 jaar weer terug. Dirigent Wouter Pletzers dirigeerde het concert met de uit de V.S teruggekeerde baton. John Vaessen heeft het verhaal over de baton uitvoerig toegelicht. Na het spelen van het Roermondse Volkslied werd er aan het graf van het Echtpaar Guillaume-Dupuis een muzikale ode gebracht in de vorm van een compositie van Max Guilleaume zelf, de “Roermond Marsch”.
 |
 |
 |
| de
Keuninklikke speelt bij het graf van Echtpaar Guilleaume-Dupuis, foto
Wim Bongaerts
|
dirigent
Keuninklikke toont de baton, foto Mathieu Beeren |
De baton mag
even op het graf, foto Wim Bongaerts |
Voor
meer info over het verhaal van de baton van Max Guilleaume.
1 sept 2021
Gé Reinders maakt lied over Oude Kerkhof: ‘Nemes óntsjnapt aan de dood’
https://youtu.be/9haRzYvS20U
Ter ere van het zilveren jubileum van de Stichting Oude Kerkhof schreef Gé Reinders een lied over de Roermondse dodenakker. Met twee roemruchte dames in de hoofdrol.
Nemes óntsjnapt aan de dood. Neet de sjlumste vrouw. Neet de grootste malloot. Neet de sjiekste freule. Neet de allerermste kloot. Nemes óntsjnapt aan de dood.
Aldus luidt het refrein van de allereerste song over het Oude Kerkhof in Roermond. Zanger Gé Reinders schreef en componeerde het nummer ter gelegenheid van het 25- jarig bestaan van de stichting die zich al een kwart eeuw inzet voor het behoud van de befaamde dodenakker, één van de oudste van Nederland.
Eigenlijk had bestuurslid Coen In het Panhuis de zanger benaderd om een nummer ten gehore te brengen tijdens de jubileumviering, maar die kwam met een ander voorstel: geen liedje zingen, maar er eentje schrijven. Want dat is wat Gé het liefste doet. „Ik ben 67 en met optreden heb ik het ondertussen wel gehad. Dat doe ik niet meer. Nummers schrijven wel. Vooral voor andere artiesten. ”
Roemrucht
Reinders liet zich inspireren door het boek ‘Dood maar niet vergeten’ dat John Vaessen over D’n Aje Kirkhaof schreef. Met name door twee verhalen over roemruchte dames die er begraven liggen. Jonkvrouw Josephine van Aefferden en Jetje Janssen uit de buurtschap de Weerd.
Lees ook: Zo werd kerkhof Roermond een toeristische attractie: ‘Weinig begraafplaatsen waar verschil tussen rijk en arm zo duidelijk is’
Josephine vormt de helft van het befaamde ‘graf met de twee handjes’, een Roermondse variant op de alom bekende Italiaanse lovestory over Romeo en Julia. De jonkvrouwe liet zich begraven pal tegen de muur die het katholieke deel van het kerkhof van het protestantse stuk scheidt. Haar veel oudere echtgenoot mag dan vanwege zijn religie aan de andere kant liggen, over de muur heen zijn twee stenen handen innig en voor eeuwig verstrengeld. Een overwinning van de liefde op het in de 19e eeuw nog allesbepalende geloof.
Comtesse
De andere bezongen dame is Jetje Janssen. Een vrouw van eenvoudige komaf die het via haar tweede echtgenoot wist te schoppen tot comtesse Henriette Geraud de Rochechouart en onder die titel begraven ligt. Beide dames liggen op het ‘rijke’ deel van het Roermondse kerkhof, één van de dodenakkers in Nederland waar standsverschillen nog altijd duidelijk te zien zijn. Maar arm of rijk, uiteindelijk krijgt Magere Hein iedereen te pakken. Nemes óntsjnapt aan de dood.
Info over jubileumviering op www.oudekerkhofroermond.nl. Na de viering is het nummer, waarbij een clip is gemaakt, daar te vinden.
30 aug 2021
Rondleidingen, Concert Koninklijke Harmonie en Foto-expositie Daan Spruyt op Het OudeKerkhof Roermond
Open monumentendag 12 September 2021
Op zondagmiddag 12 september zijn er gratis openbare rondleidingen
gepland op het Oude Kerkhof bij de Kapel in ’t Zand. Hieraan
voorafgaand zal de Koninklijke Harmonie Roermond een concert verzorgen.
In het kader van de Open Monumentendag is het concert een traditie die
tweejaarlijks plaatsvindt. Dit concert is dit jaar mede bijzonder omdat
deze in het teken zal staan van Max Guillaume. Onlangs keerde het
verloren gewaande dirigeerstokje (baton) van Max Guillaume terug in
Roermond na een lang verblijf in de Verenigde Staten. Na WO II was het
door een Amerikaanse militair na de oorlog mee terug naar huis genomen.
Het concert zal gedirigeerd worden met de op 5 maart 2021 teruggekeerde
baton.
John Vaessen zal op het einde van het concert de lange reis van
de baton toelichten waarna de officiële overdracht aan de Gemeente
Roermond zal plaatsvinden.
Behalve het concert en de rondleidingen is er ook een foto-expositie
van foto’s uit 2008 van Daan Spruyt. Deze serie is gemaakt op het Oude
Kerkhof. In diverse grafkapellen en de bisschoppelijke crypte worden de
foto’s tentoongesteld.
Concert 14:00 uur tot circa 15.00 uur
Rondleidingen 15.00 uur tot 17.00 uur
Foto-expositie 15:00 uur tot 17:00 uur
Toegang gratis en aanmelden is niet nodig.
22 aug 2021 Stichting Oude Kerkhof Roermond
Jubileumweekend 4 en 5 september 2021
Op 4 juli 2021
was het exact 25 jaar geleden dat het lot van
de zwaargehavende “Aaje Kirkhoaf” in positieve zin bezegeld werd. Op 4
juli
1996 kwamen een groepje betrokken Roermondenaren bijeen ten kantore van
Notaris
Van Hecke, Houben en Urlings. De Stichting Oude Kerkhof Roermond werd
opgericht
met als doel het behouden en beschermen tegen verder verval van “de
begraafplaats nabij Kapel in ’t zand”.
Door de
oprichting van de Stichting Oude Kerkhof, en dankzij
de inzet van tientallen vrijwilligers, mogen wij stellen dat na 25 jaar
“d’n
Aaje Kirkhoaf”, die een stille dood dreigde te sterven, er weer
prachtig
bijligt. Aan belangstelling geen gebrek want door deze vrijwilligers
worden
jaarlijks rond de 2000 personen rondgeleid tijdens de openbare
rondleidingen,
individuele rondleidingen en andere activiteiten.
Jubileumprogramma 4 en 5 september 2021,
Jubileumrondleiding
Tijdens dit
weekend zullen diverse activiteiten
georganiseerd worden zowel openbaar als besloten. Op zaterdagmiddag 4
september
is vanaf 13:30 uur iedereen van harte welkom op het Oude Kerkhof. Over
het hele
kerkhof verspreid zijn gidsen beschikbaar om informatie te verschaffen
en
boeiende verhalen te vertellen over de vele grafmonumenten en de
Roermondenaren
die er begraven liggen. Aanmelden is niet nodig.
Foto-expositie
Tevens zijn
alle grafkapellen, evenals de bisschoppencrypte,
geopend en zullen hier foto’s geëxposeerd worden van Daan Spruyt. Deze
foto’s zijn
allen genomen op het Oude Kerkhof dateren van begin 2000. De expositie
was
eerder te bewonderen in het klooster van de redemptoristen van de Kapel
in ‘t
Zand. Na de verhuizing naar Wittem en de opnieuw ophanden zijnde
verhuizing van
het klooster heeft de Stichting Oude Kerkhof Roermond deze
fotocollectie als
schenking aanvaard. In het kader van het jubileum vinden wij het een
mooie
gelegenheid om deze wederom aan het publiek te tonen. Iedereen is
uitgenodigd
om zowel de rondleiding bij te wonen en de expositie te bekijken.
Entree is
vrij en aanmelden is niet nodig. De expositie zal ook nog het weekend
daarna te
zien zijn tijdens de openbare rondleiding op zondag 12 september in het
kader
van het Monumenten weekend.
5 juli 2021
Artikel in de Limburger 5 juli 2021
4 juli 2021
Stichting Oude Kerkhof Roermond viert 25-jarig jubileum
Vandaag 4 juli 2021 is het exact 25 jaar geleden dat het lot van de zwaargehavende “Aaje Kirkhoaf” in positieve zin bezegeld werd. Nadat de Gemeente Roermond besloot om, na de opening van de nieuwe begraafplaats “Tussen de Bergen” in 1948, de begraafplaats bij de Kapel in ’t Zand te sluiten en zelfs het plan had deze te ruimen raakte het Oude Kerkhof in de vergetelheid en werd aan haar lot overgelaten. Er werd geen onderhoud meer gepleegd, bij uitzondering nog begraven en de tand des tijds deed haar werk. Het raakte in verval, onkruid tierde welig en er werd niets meer gedaan aan behoud van deze plek waar sinds 1785 elke Roermondenaar begraven werd. Een kleine groep Roermondse burgers trok zich echter het lot aan van de begraafplaats.
Op 4 juli 1996 kwamen een aantal
betrokken Roermondenaren
bijeen op ten kantore van Notariaat Van Hecke, Houben en Urlings.
Er werd bij notariële akte een stichting opgericht met als
doel het
behouden en beschermen tegen verder verval van “de begraafplaats nabij
Kapel in
’t zand”.
Gedurende de
opeenvolgende jaren werd er hard gewerkt aan
het weer gangbaar en toonbaar maken van “Het Oude Kerkhof”. De
inspanningen
waren niet voor niets want reeds in 2001 werd de begraafplaats als
geheel tot
rijksmonument verklaard evenals tien afzonderlijke objecten die tevens
tot
rijksmonument benoemd werden.
Door deze
monumentstatus was de toekomst veiliggesteld.
Diverse grote restauratieprojecten werden geďnitieerd en uitgevoerd,
alsook
kleinere herstelwerken. De Gemeente Roermond besloot tien jaar geleden
dat er ook
weer begraven mocht worden en er ligt zelfs een plan om een columbarium
te
realiseren. Binnen de Stichting is een grote groep vrijwilligers
actief. Door
de jaren heen is er veel onderzoek en speurwerk gedaan om de
geschiedenis achter
al die graven te achterhalen, te beschrijven en door te vertellen.
Inmiddels is
de 3e druk verschenen van het uitvoerige naslagwerk “Dood
maar niet
vergeten” van auteur John Vaessen, een van de vrijwilligers. Al deze
verhalen
worden ook uitvoerig verteld door onze gidsen tijdens de vele
rondleidingen.
Jaarlijks worden rond de 2000 personen rondgeleid tijdens de openbare
rondleidingen, individuele rondleidingen en andere activiteiten.
Inmiddels mogen
wij stellen dat na 25 jaar “d’n Aaje Kirkhoaf”
die een stille dood dreigde te sterven, er weer prachtig bijligt mede
dankzij
de inzet van al die vrijwilligers in samenwerking met anderen.
Het is lang onzeker geweest of door alle beperkingen rondom de corona-pandemie op deze datum 4 juli het mogelijk zou zijn om het jubileum te vieren. Het bestuur heeft er uiteindelijk voor gekozen om het weekend van 4 en 5 september 2021 tot jubileumweekend te benoemen. Er zullen in dit weekend diverse activiteiten georganiseerd worden zowel besloten als openbaar. Hierover zullen wij spoedig meer berichten.
22 juni 2021
Rondleidingen
weer mogelijk vanaf 26 juni 2021
Nu de nieuwe
versoepelingen officieel bekend gemaakt zijn
door de overheid is het weer mogelijk om rondleidingen te organiseren.
Om een
rondleiding te reserveren kunt u een mail sturen naar
info@oudekerkhofroermond.nl
of mathieubeeren@ziggo.nl
Telefoon 06
13574357 of 06 48211138
Een
rondleiding kost € 3,- p.p met een minimum van € 15,-
bij 1 t/m 5 personen.
Naast de algemene rondleiding zijn er ook
themarondleidingen
te boeken
“Adel en
“kermisadel” op d’n Aje Kirkhoaf”
“Kunstenaars,
musici en medici op d’n Aje Kirkhoaf”
“Flora en fauna
op d’n Aje Kirkhoaf”
“De Tweede
Wereldoorlog en joods Roermond op d’n Aje
Kirkhoaf”
“D’n Aje Kirkhoaf” en haar Krijgsgeschiedenis
20 mei 2021
Monument
voor 14 gefusilleerden Roermond
nu compleet.
Op 26 en
27 december 1944 zijn dertien onschuldige
Roermondse burgers en een Poolse krijgsgevangene door de Duitse
bezetter
standrechtelijk geëxecuteerd op de Luzenkamp in het Duitse Elmpterwald.
Dit
nadat deze mannen hun eigen graf moesten graven. Na lang zoeken na de
oorlog
zijn de lichamen in augustus 1947 gevonden en geborgen en vervolgens op
11
september 1947 bijeengebracht in het Gemeentehuis op de markt van
Roermond. Een
indrukwekkende stoet karren met paarden bracht de door bloemen bedolven
kisten
naar de begraafplaats, inmiddels bekend als “Het Oude Kerkhof”, nabij
de Kapel
in ’t Zand. Vele Roermondenaren brachten destijds de laatste eer aan
deze
oorlogsslachtoffers.
In 1950,
na het besluit om de oude begraafplaats te
sluiten
en te ruimen, werden de lichamen herbegraven op de nieuwe begraafplaats
“Tussen
de Bergen”.
Hoewel
op begraafplaats “Tussen de Bergen” de namen
van deze
slachtoffers tussen vele andere namen staan op het aldaar in 1950
opgerichte
monument was het een groep onder aanvoering van John Vaessen en Wim
Kemp een
doorn in het oog dat deze gruwelijke gebeurtenis geen eigen
gedenkplaats had op
Nederlands grondgebied. Na een lange voorbereiding en gefinancierd door
de
gemeente Roermond is op 11 september 2020, exact 73 jaar na dato, op de
lege
plek die achter bleef op “den Aje Kirkhoaf” een fraai monument onthuld.
Onlangs
is het monument voorzien van een permanent
bordje
dat beknopt uitleg geeft over de aanleiding van dit monument en de
bijzondere
betekenis van deze exacte plaats.
Toevalligerwijze werden wij rond dezelfde tijd verrast met een exemplaar van het originele bidprentje uit 1947.
17 mei 2021
Weekend van de begraafplaats “Vol Liefde”“Hoewel rondleidingen door alle beperkende maatregelen nog niet mogelijk zijn zullen wel gidsen op zaterdag-en zondagmiddag op de begraafplaats aanwezig zijn. Weekblad Via Limburg van 26-5-21 vermeldde alleen zondag 30 mei maar zij zijn op beide dagen aanwezig.
Met inachtneming van de voorschriften kunnen zij u wel op gepaste afstand te woord staan en eventuele vragen beantwoorden”
De
Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB), stichting Terebinth
en de
Branche Vereniging Ondernemers Begraafplaatsbeheer (BVOB) organiseren
het
Weekend van de Begraafplaats. Dit jaar wordt het Weekend voor de
achtste maal
georganiseerd op 28, 29 en 30 mei 2021.
Het gekozen thema dit jaar is “Vol Liefde”.
Een begraafplaats is bij uitstek een
plek vol liefde. Herdenken,
rouwen en verhalen delen gaat meestal gepaard met liefdevolle
herinneringen.
Wij lezen deze uitingen van liefde ook vaak terug op grafstenen en bij
urnen.
De nagedachtenis aan geliefden komt in velerlei vormen tot uiting.
De
uit 1785 stammende
stadsbegraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’,
zoals de officiële benaming luidt, door Roermondenaren liefdevol “d’n
aaje
kirkhoaf” genoemd, is ook zo’n plek “vol liefde”. Uit liefde voor de
historie
organiseert de Stichting Oude Kerkhof o.a. in deze periode normaliter
gratis
rondleidingen. Door alle beperkingen rondom covid-19 is dit echter
helaas nog
steeds niet mogelijk.
De begraafplaats blijft echter gewoon
dagelijks toegankelijk. Van
zonsopgang tot zonsondergang kunt u zelf een mooie wandeling maken.
Ontdek De
duidelijke zichtbare indeling in religieuze gedeelten, de
begraafklassen, het
relatief grote aantal grafkelders (53!), het vele smeed-en gietijzer,
“het graf
met de handjes’ als symbool voor eeuwige liefde, de talrijke andere
monumentale
graven en de bijzondere flora maken ‘den Aje Kirkhaof’ een aangename
plek om te
verblijven.
“Do it yourself” rondleiding
Om het gemis van een ervaren gids te
compenseren, die “vol liefde”
kan vertellen over de historie en de verhalen kan delen over alle
bekende en
onbekende Roermondenaren die hier begaven zijn, kunt u gebruik maken
van de
wandeling die beschikbaar is op onze website.
Op www.oudekerkhofroermond.nl kunt u
onder het hoofdstuk Rondleiding helemaal
onderaan een document downloaden en gebruiken als leidraad. Deze is
natuurlijk
niet helemaal compleet maar biedt een ruime hoeveelheid informatie over
interessante graven.
Bezoekadres; Oude Kerkhof Roermond, weg langs het kerkhof 1a, 6045 AN Roermond
“Dood
maar niet vergeten”
In het kader van het weekend van de
begraafplaats bieden wij het
boek “Dood maar niet vergeten” van auteur John Vaessen aan met een
korting van
10%.
Dit
luxe
uitgevoerde boek is een 3e uitgebreide druk.
Een uniek document met talloze grafbeschrijvingen,
familiegeschiedenissen en
prachtig gedocumenteerd met foto’s. In de week van 24 mei tot 1 juni
2021
bieden wij het boek aan voor € 24,75. In en om Roermond kunnen wij het
boek
thuisbezorgen zonder verzendkosten. Verder versturen kost € 6,75. De
korting is
niet geldig bij de boekhandel maar alleen via bestelling per mail. Om
het boek
te verkrijgen kunt u een mail sturen naar info@oudekerkhofroermond.nl met
als
onderwerp “bestelling boek”.
4 mei 2021
Theo Stroucken op
het Oude Kerkhof herdacht door rode Kruis Nederland
In het
kader van de jaarlijkse dodenherdenking op 4
mei is
op het graf van Theo Stroucken op het Oude Kerkhof door 4 medewerkers
van het
Rode Kruis afdeling Roermond ter nagedachtenis een bloemstuk gelegd.
Door
alle beperkingen rondom Covid-19 heeft de
plechtigheid
in kleine kring zonder publiek plaatsgevonden. In een flinke storm en
stromende
regen hebben de vier medewerkers na het leggen van het bloemstuk een
korte
toespraak gehouden en afgesloten met een minuut stilte.
Theo
Stroucken werd
op 19 januari 1945 tijdens een
hulpverleningsactie in een woning aan de Kapellerlaan dodelijk
getroffen door
een granaataanval. Sedert vele jaren wordt Theo speciaal herdacht op 4
mei door
de afdeling Roermond van het Rode Kruis. Zijn graf heeft afgelopen
winter een
opknapbeurt gehad op initiatief van vrijwilligers van de Gemeente
Roermond die
werkzaam zijn op het Oude Kerkhof.
12-3-2021
Dirigeerstokje
van Max Guillaume, begraven op het Oude Kerkhof, ná 76 jaar uit de
Verenigde
Staten terug in Roermond
Jorg
Massy, voorzitter van de Koninklijke Harmonie Roermond, kon zijn ogen
niet
geloven toen hij rond Kerstmis 2019 een mail uit de Verenigde Staten
ontving
met de mededeling dat een in Boston (Massachusetts) wonende familie
sinds 1945
in het bezit is van een bijzondere dirigeerstok toebehorend aan de
Roermondse
dirigent, componist en violist Max Guillaume (1877-1944), die zijn
laatste
rustplaats heeft op het Oude Kerkhof. Via internet had de familie
Hill-Merson
de website van de Harmonie gevonden en was zo in de gelegenheid contact
te leggen
met het bestuur van de Harmonie om meer te weten te komen omtrent de
herkomst
van de baton. Familielid Bernard Merson ((1913-1970), diende als
militair
gedurende de Tweede Wereldoorlog in het Amerikaanse leger en landde op
6 juni
1944 (D-Day) met zijn US Army 29th Infantry Division op Omaha Beach in
Normandië.
Via de Ardennen wist zijn divisie op 1 maart 1945 Mönchengladbach te
bereiken.
Op diezelfde dag werd Roermond door de 15th Cavalry Group van het 16de
Corps US
Army onder bevelhebber Major General John B. Anderson bevrijd. Zo
goed als zeker heeft
Bernard Merson in die periode ook het nabijgelegen Roermond bezocht. Toen
hij na afloop van de
oorlog in 1945 terugkeerde naar de Verenigde Staten was hij in het
bezit van het
dirigeerstokje met zilveren schildje dat hij mogelijk als souvenir uit
de
geplunderde woning van de in september 1944 overleden Max Guillaume aan
de
Godsweerdersingel had meegenomen. Over de herkomst van het stokje heeft
Bernard
Merson in familiekring nooit gesproken. Zijn familie was voornemens ter
gelegenheid van de D-Day herdenking in juni 2020 naar Normandië af te
reizen om
vervolgens ook Roermond te bezoeken teneinde de baton aan de
Koninklijke
Harmonie persoonlijk te overhandigen. Vanwege de destijds geldende
coronamaatregelen was reizen echter niet mogelijk en omdat ook op
langere termijn
daar geen uitzicht op is, heeft de familie in overleg met de
‘Keuninklikke’
aangeboden het historische kleinood per post op te sturen. In de week
dat
Roermond 76 jaar geleden bevrijd werd, is het dirigeerstokje van Max
Guillaume vanaf
5 maart j.l. weer thuis in Roermond. Voorzitter Jorg Massy heeft
aangeboden de
baton te zijner tijd permanent ter beschikking te willen stellen aan
het
Historiehuis om aldaar tentoongesteld te worden.
detail baton
-
05-03-2021
Nieuwe viaducten in N280 genoemd naar Roermondse kunstenaars
Door John Vaessen (op 03-03-21 gepubliceerd in Via Limburg)
In 2019 en 2020 werd de belangrijke oost-west verbinding door Roermond, heringericht. Ter hoogte van de Schipperswal en de Wilhelminasingel is de N280 verdiept aangelegd met als gevolg ongelijkvloerse kruisingen met nieuwe viaducten die genoemd zijn naar drie bekende Roermondenaren: architect Pierre Cuypers (1827-1921), schrijfster Marie Sloot (1853-1927) en goudborduurder François Stoltzenberg (1805-1875). De wanden van de viaducten zijn voorzien van honderden meters lange bloemenslingers, in reliëf aangebracht naar ontwerpen van Pierre Cuypers. Over het leven en werken van deze bouwmeester is veel bekend, over zijn laatste rustplaats op de in 1785 geopende begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’ (nu Het Oude Kerkhof) helaas minder.
Foto Wim Bongaerts
Toen de herinrichting van deze begraafplaats in het najaar van 1858 een feit was, werden door Roermondenaren onder wie Pierre Cuypers in de maand oktober zeven vergunningen aangevraagd om op het eerste klasse gedeelte een grafkelder te mogen realiseren. Cuypers’ voorkeur ging uit naar een grafkelder die tot stand gebracht moest worden in de nabijheid van een nog te bouwen bisschoppelijke grafkapel. Met deze ‘voorkennis’ was hij in staat een familiegrafkelder te laten bouwen pal naast de locatie waar in 1887, bijna dertig jaar later, de kapel met crypte voor overleden bisschoppen gebouwd zou worden. Begraven worden ‘ad sanctos’ (‘bij de heiligen’, in dit geval grenzend aan de grafkapel van de bisschoppen) was destijds zeer in trek. Bovendien realiseerde de rooms-katholieke Cuypers de grafkelder op de zogenaamde ‘Heilige Linie’, een denkbeeldige lijn die van west naar oost (Heilige Land) loopt, zoals die vanaf de middeleeuwen vaak gehanteerd werd als hoofdbeginsel van kerkelijke bouwkunst. Het was Cuypers’ zwager, de dichter-schrijver Joseph Alberdingk Thijm die in 1858 over deze ‘Heilige Linie’ publiceerde. In datzelfde jaar was de plek waar de grafkelder moest komen reeds uitgegraven en voorzien van gepleisterde wanden, getuige een ‘handtekening’ op één van de zijwanden van, naar wordt aangenomen, een werknemer met de tekst W. Muller 1858. Nadat de grafkelder gereedgekomen was, werden de reeds eerder op de begraafplaats begraven stoffelijke resten van Cuypers’ eerste vrouw Rosa van der Vin (1825-1855) en zijn vader Joannes (1769-1858) er bijgezet. Nadien volgden in 1860 een levenloos geboren meisje uit het huwelijk tussen Pierre Cuypers en Antoinette (Nenny) Alberdingk Thijm en in 1867 hun twee jaar oud geworden zoontje Theo. In 1874 werd Cuypers’ moeder Joanna Bex er begraven en in 1898 werd zijn tweede vrouw Nenny eveneens in de familiegrafkelder bijgezet. Ook zijn zus Joanna Maria, overleden in 1909 en haar eerder, in 1892 gestorven echtgenoot Frans Renders kregen er hun laatste rustplaats. Pierre Cuypers zelf overleed op 3 maart 1921, dit jaar 100 jaar geleden en werd op 5 maart in de grafkelder begraven. Na hem zouden tenslotte in 1948 zijn schoondochter Delphine Povel en in 1949 zijn zoon Joseph worden bijgezet in de grafkelder.
Restauratie.
Evenals de gehele begraafplaats raakte ook het familiegraf Cuypers vanaf het midden van de vorige eeuw sterk in verval. Afspraken met belanghebbenden om het graf te restaureren kwamen in eerste instantie niet van de grond en in de media werd er veel aandacht aan besteed. Zelfs De Telegraaf sprak er onder de kop ‘Hier rust de vader aller architecten’ schande van dat het graf van de bouwmeester van het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam er zwaar verwaarloosd bijlag. De Roermondse aannemer Frans Straus nam uiteindelijk het initiatief tot oprichting van de ‘Stichting Restauratie Grafmonument Dr. Pierre J.H. Cuypers’. Op 6 april 2006 ging de restauratie van het familiegraf, zowel boven- als ondergronds van start. Vooral de kelder toonde een ravage van restanten van ineengezakte kisten en puin. Alle stoffelijke resten werden in twee speciaal voor dit doel vervaardigde nieuwe kisten geborgen en tijdelijk opgeslagen in de nabijgelegen bisschoppelijke grafkapel. Tezamen met een derde kist met daarin de overblijfselen van de in 1985 te La Escala (Spanje) begraven kleinzoon Charles Cuypers werden deze kisten geplaatst in het vernieuwde tongewelf van de grafkelder. Onder het gewelf zijn negen nissen gecreëerd bestemd voor overleden familieleden. De zuil op het graf, opgericht in 1898 bij het overlijden van Nenny, werd bovendien voorzien van vier nieuwe beelden en op de sluitsteen die toegang geeft tot de kelder werd een bronzen plaat bevestigd met daarop de namen van alle erin bijgezette familieleden. Het herstel van het familiegraf Cuypers zou een van de eerste, in dit geval grote restauraties worden op ‘den Aje Kirkhaof’
Foto Wim Bongaerts
Ontleend aan John Vaessen, ‘Dood, maar niet vergeten’. Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ in Roermond en dr. Maurice Heemels, ‘Op den akker des doods, waar allen gelijk worden…’ Begraafcultuur in Roermond, 1870-1940.
26-2-1021
In Memoriam Theo
Willemsen
Foto L1
Theo
Willemsen
(1945-2021) was van 2007 tot 2015 voorzitter van onze Stichting Oude
Kerkhof.
Gedurende deze tijd heeft hij blijk gegeven van zijn grote
betrokkenheid bij
het streven naar instandhouding van funerair erfgoed op deze
dodenakker.
Maar Theo was vooral ook een mensen mens. Hij wist mensen te verbinden
hetgeen
tot uiting kwam tijdens diverse vergaderingen waarin het wel en wee van
het
Oude Kerkhof ter sprake kwam. Tijdens zijn bestuursperiode werd door
hem er het
accent opgelegd de begraafplaats (nog) meer te profileren en onder de
aandacht
te brengen. Het aantal rondleiders werd op zijn initiatief verdubbeld
en de
kennis over dit rijksmonument uitgebreid door het introduceren van
lesmateriaal.
In een later stadium konden hierdoor meer rondleiders instromen. Nog
naar nét
voorzitter arrangeerde hij in 2007 met vertegenwoordigers van de
stichting ,een
ontmoeting met de cabaretier Jörgen Raymann vóór diens optreden in de
Oranjerie, om hem er op te wijzen dat zijn voorouders van Roermondse
afkomst
waren en hun familiegraf zich op het Oude Kerkhof bevindt. Theo was het
ook die het initiatief nam om classicaal met vrijwilligers een
andere
begraafplaats ter lering en vergelijking te gaan bezoeken. De excursie
naar de
oude begraafplaats in Hasselt (B.) in dit kader zou het begin worden
van een
aantal bezoeken van de stichting aan begraafplaatsen in binnen en
buitenland. De uitgave van een nieuw boek over het Oude Kerkhof,
gefinancierd
door de stichting, stimuleerde hij maar bleef kritisch over de
haalbaarheid
ervan. Met gepaste trots kon hij echter in 2011 de eerste druk van het
boek in
de Oranjerie presenteren. Een uitgebreide tweede druk in 2015 kwam mede
tot
stand dankzij zijn medewerking en dit keer kon hij in de Statenzaal van
het
Roermondse gemeentehuis het eerste exemplaar overhandigen aan
waarnemend
burgemeester Cammaert. In 2019 was hij als adviseur aanwezig in MFC ’t
Paradies
waar de derde uitgebreide druk gepresenteerd werd. Ook als adviseur
bleef Theo
betrokken bij het reilen en zeilen van onze stichting. In 2015 ontving
hij de
gemeentelijke onderscheiding ‘de Christoffel’ vanwege zijn inzet voor
het
behoud van het cultureel erfgoed van de stad in het algemeen.
Theo,
rust in vrede
Theo
Willemsen in gesprek
met Jörgen Raymann in Theaterhotel 'de Oranjerie'
Theo
Willemsen met
waarnemend burgemeester Cammaert (links) tijdens
Foto Rob van
Deurzen
de
presentatie van de tweede
druk van het door de stichting uitgebrachte boek
over 'den Aje Kirkhaof'.
Rechts kabinetschef René Mahieu.
Foto
Wim Bongaerts
Meer over dit graf:
8-2-2021 De begraafplaats in winterpracht
Foto
Jan
Vervuurt
Elk seizoen heeft zijn charme en de
begraafplaats is het
hele jaar door een mooie plek. Niet alleen vanwege de bezoeken aan
overleden
geliefden maar ook als bezinningsplek. Het kan veel rust bieden ter
compensatie
van ons jachtige leven. In de winter, en vooral nu juist in de sneeuw
geef het
een magische indruk. Ondanks dat er op dit moment geen rondleidingen of
andere
activiteiten georganiseerd worden is de begraafplaats vrij toegankelijk
en de
hele dag tot zonsondergang te bezoeken. Bijgevoegde foto van Jan
Vervuurt is
ongeveer 25 jaar geleden genomen. Als u zich uitgedaagd voelt om ook te
fotograferen nodigen wij u graag uit om deze foto’s te delen met ons.
Mail ons
uw foto’s naar info@oudekerkhofroermond.nl
en wij zullen de mooiste foto’s publiceren.
5-2-21
Kohaniempad
op joodse begraafplaats in oude glorie hersteld
In mei 2020 bleek dat de vier nog aanwezige houten paaltjes die symbolisch de afscheiding vormden tussen het wandelpad en de grafvelden op de nieuwe joodse begraafplaats abusievelijk verwijderd waren. Het graf van een joodse priester of Cohen bevindt zich meestal aan de buitenkant van een grafveld langs het er naast gelegen pad, er van gescheiden door paaltjes die soms met elkaar verbonden zijn door draad. Niet zelden wordt zo’n pad op bordjes extra aangegeven met de benaming ‘Kohaniempad’. Een priester is het verboden een joodse begraafplaats te betreden omdat deze volgens het joodse geloof onrein is. Het Kohaniempad is echter niet onrein en geeft een rabbijn de gelegenheid om het graf van een cohen, met inachtneming van de afgebakende paaltjes, te bezoeken. Waarschijnlijk hebben op de Roermondse joodse begraafplaats (onderdeel van het Oude Kerkhof) vanaf 1978 negen paaltjes gestaan in verband met de aanwezigheid van het graf van de in dat jaar overleden cohen Erich Marx. De steen op zijn priestergraf toont duidelijk de twee zegenende handen, zoals die gehouden worden bij het uitspreken van de zegen in de synagoge. Zonder dit priestergraf zou er geen sprake zijn van een Kohaniempad. Aan de hand van oude foto’s kon de positie van zes van de negen paaltjes vastgesteld worden. De overige drie zouden geplaatst zijn in een lijn die verantwoord geacht wordt er zo in het verleden te hebben uitgezien. Vanaf de ontdekking van het verdwijnen van de uiterlijke kenmerken van het Kohaniempad heeft de Stichting Oude Kerkhof er bij de gemeente Roermond, als eigenaar van de begraafplaats, op aangedrongen het pad te herstellen door het plaatsen van nieuwe paaltjes. De gemeente wilde hier graag haar medewerking aangeven, maar verzocht de stichting om eerst contact op te nemen met het Rabbinaat om advies omtrent herstel van het Kohaniempad te verkrijgen. Dat leidde er tenslotte toe dat Eduard Huisman in zijn functie als consul-beheerder Joodse begraafplaatsen bij het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap op uitnodiging van de stichting de Joodse begraafplaats is komen bezoeken. Bij dit bezoek op 20 augustus 2020 waren ondermeer aanwezig de ter zake doende wethouder, de coördinator Monumentenzorg en Archeologie, raadsleden, de begraafplaatsbeheerder en een afvaardiging van de stichting. In een aan de gemeente en aan de stichting gericht schrijven naar aanleiding van zijn bezoek aan de joodse begraafplaats was de reactie van de consul dat het hier zonder twijfel een Kohaniempad betreft en adviseerde hij, in overleg met opperrabbijn Binyomin Jacobs, het pad middels het aanbrengen van paaltjes ter afbakening, in zijn oorspronkelijke toestand te herstellen. Daarop gaf de gemeente groen licht tot herstel, met dien verstande dat zij de voorkeur gaf aan het plaatsen van duurzame hardstenen paaltjes in plaats van houten, die aan weersinvloeden onderhevig zijn. Op 5 februari 2021 tenslotte zijn de nieuwe afbakeningen door de gemeente geplaatst waarmee de begraafplaats, conform de joodse religie, zijn historisch aanzicht weer terug heeft.
Ter vergelijking bovenstaande foto van het Kohaniempad op de joodse begraafplaats te Muiderberg
Oude Kerkhof Roermond: Nieuwe Joodse begraafplaats.
foto's John Vaessen
19-1-2-21
Verhalen rond het Oude Kerkhof
In de midweekse bijlage
ViaRoermond
van
het dagblad De Limburger zijn de afgelopen maanden door diverse auteurs
in de historische
rubriek 'Van nul tot nu' verhalen met betrekking tot personen,
gebeurtenissen
of overleveringen uit Midden-Limburg gepubliceerd. Het gemeentearchief
van
Roermond (GAR) heeft in overleg met de auteur voorgesteld de tot nu toe
verschenen
verhalen die gerelateerd zijn aan het Oude Kerkhof te bundelen en ze
onder de
naam: ‘Verhalen rond het Oude Kerkhof’ online te zetten, zodat ze
door
iedereen die erin geďnteresseerd is, geraadpleegd kunnen worden.
De
rechtstreekse link naar de webpagina is:
https://www.archiefroermond.nl/nl/verhalen/verhalen-rond-het-oude-kerkhof
De verwachting is dat er na verloop van tijd 32 publicaties op de site te lezen zullen zijn. Verreweg de meeste verhalen zijn ontleend aan het boek 'Dood, maar niet vergeten' van auteur John Vaessen, uitgegeven door de Stichting Oude Kerkhof. De op de site van het GAR aanwezige beschrijvingen zijn in het algemeen uitgebreider en kunnen beschouwd worden als een waardevolle aanvulling op de in 2019 verschenen derde uitgebreide druk van het boek.
