Oude Kerkhof

Links op deze pagina onder het gedicht, is een selectie te zien van foto's op het oude kerkhof gemaakt in de verschillende seizoenen, ook zijn er foto's van graven en/of details te bekijken.

Theo Willemsen (1945-2021) was van 2007 tot 2015 voorzitter van onze Stichting Oude Kerkhof. Gedurende deze tijd heeft hij blijk gegeven van zijn grote betrokkenheid bij het streven naar instandhouding van funerair erfgoed op deze dodenakker. Maar Theo was vooral ook een mensen mens. Hij wist mensen te verbinden hetgeen tot uiting kwam tijdens diverse vergaderingen waarin het wel en wee van het Oude Kerkhof ter sprake kwam. Tijdens zijn bestuursperiode werd door hem er het accent opgelegd de begraafplaats (nog) meer te profileren en onder de aandacht te brengen. Het aantal rondleiders werd op zijn initiatief verdubbeld en de kennis over dit rijksmonument uitgebreid door het introduceren van lesmateriaal. In een later stadium konden hierdoor meer rondleiders instromen. Nog naar nét voorzitter arrangeerde hij in 2007 met vertegenwoordigers van de stichting ,een ontmoeting met de cabaretier Jörgen Raymann vóór diens optreden in de Oranjerie, om hem er op te wijzen dat zijn voorouders van Roermondse afkomst waren en hun familiegraf zich op het Oude Kerkhof bevindt. Theo was het ook die het initiatief nam om classicaal met vrijwilligers een andere begraafplaats ter lering en vergelijking te gaan bezoeken. De excursie naar de oude begraafplaats in Hasselt (B.) in dit kader zou het begin worden van een aantal bezoeken van de stichting aan begraafplaatsen in binnen en buitenland. De uitgave van een nieuw boek over het Oude Kerkhof, gefinancierd door de stichting, stimuleerde hij maar bleef kritisch over de haalbaarheid ervan. Met gepaste trots kon hij echter in 2011 de eerste druk van het boek in de Oranjerie presenteren. Een uitgebreide tweede druk in 2015 kwam mede tot stand dankzij zijn medewerking en dit keer kon hij in de Statenzaal van het Roermondse gemeentehuis het eerste exemplaar overhandigen aan waarnemend burgemeester Cammaert. In 2019 was hij als adviseur aanwezig in MFC ’t Paradies waar de derde uitgebreide druk gepresenteerd werd. Ook als adviseur bleef Theo betrokken bij het reilen en zeilen van onze stichting. In 2015 ontving hij de gemeentelijke onderscheiding ‘de Christoffel’ vanwege zijn inzet voor het behoud van het cultureel erfgoed van de stad in het algemeen.

                   Theo Willemsen in gesprek met Jörgen Raymann in Theaterhotel 'de Oranjerie'           Theo Willemsen met waarnemend burgemeester Cammaert (links) tijdens
                                                               Foto Rob van Deurzen                                                  de presentatie van de tweede druk van het door de stichting uitgebrachte boek
                                                                                                                                                              over 'den Aje Kirkhaof'. Rechts kabinetschef René Mahieu.
                                                                                        Foto Wim Bongaerts

Onlangs is er uitgebreid stilgestaan bij het tragische verhaal van Theo Stroucken die dodelijk verongelukte tijdens het uitoefenen van zijn taak als Rode Kruis vrjwlliger. Dit najaar is zijn graf op initiatief en uitgevoerd door de vrijwilligers van de Gemeente Roermond hersteld. De naamplaat is daarbij ook vervangen. Het graf is inmiddels volledig opgeknapt.

Meer over dit graf:

https://www.archiefroermond.nl/.../19-uniek-rode-kruis...

Elk seizoen heeft zijn charme en de begraafplaats is het hele jaar door een mooie plek. Niet alleen vanwege de bezoeken aan overleden geliefden maar ook als bezinningsplek. Het kan veel rust bieden ter compensatie van ons jachtige leven. In de winter, en vooral nu juist in de sneeuw geef het een magische indruk. Ondanks dat er op dit moment geen rondleidingen of andere activiteiten georganiseerd worden is de begraafplaats vrij toegankelijk en de hele dag tot zonsondergang te bezoeken. Bijgevoegde foto van Jan Vervuurt is ongeveer 25 jaar geleden genomen. Als u zich uitgedaagd voelt om ook te fotograferen nodigen wij u graag uit om deze foto’s te delen met ons. Mail ons uw foto’s naar info@oudekerkhofroermond.nl en wij zullen de mooiste foto’s publiceren.

In mei 2020 bleek dat de vier nog aanwezige houten paaltjes die symbolisch de afscheiding vormden tussen het wandelpad en de grafvelden op de nieuwe joodse begraafplaats abusievelijk verwijderd waren. Het graf van een joodse priester of Cohen bevindt zich meestal aan de buitenkant van een grafveld langs het er naast gelegen pad, er van gescheiden door paaltjes die soms met elkaar verbonden zijn door draad. Niet zelden wordt zo’n pad op bordjes extra aangegeven met de benaming ‘Kohaniempad’. Een priester is het verboden een joodse begraafplaats te betreden omdat deze volgens het joodse geloof onrein is. Het Kohaniempad is echter niet onrein en geeft een rabbijn de gelegenheid om het graf van een cohen, met inachtneming van de afgebakende paaltjes, te bezoeken. Waarschijnlijk hebben op de Roermondse joodse begraafplaats (onderdeel van het Oude Kerkhof) vanaf 1978 negen paaltjes gestaan in verband met de aanwezigheid van het graf van de in dat jaar overleden cohen Erich Marx. De steen op zijn priestergraf toont duidelijk de twee zegenende handen, zoals die gehouden worden bij het uitspreken van de zegen in de synagoge. Zonder dit priestergraf zou er geen sprake zijn van een Kohaniempad. Aan de hand van oude foto’s kon de positie van zes van de negen paaltjes vastgesteld worden. De overige drie zouden geplaatst zijn in een lijn die verantwoord geacht wordt er zo in het verleden te hebben uitgezien. Vanaf de ontdekking van het verdwijnen van de uiterlijke kenmerken van het Kohaniempad heeft de Stichting Oude Kerkhof er bij de gemeente Roermond, als eigenaar van de begraafplaats, op aangedrongen het pad te herstellen door het plaatsen van nieuwe paaltjes. De gemeente wilde hier graag haar medewerking aangeven, maar verzocht de stichting om eerst contact op te nemen met het Rabbinaat om advies omtrent herstel van het Kohaniempad te verkrijgen. Dat leidde er tenslotte toe dat Eduard Huisman in zijn functie als consul-beheerder Joodse begraafplaatsen bij het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap op uitnodiging van de stichting de Joodse begraafplaats is komen bezoeken. Bij dit bezoek op 20 augustus 2020 waren ondermeer aanwezig de ter zake doende wethouder, de coördinator Monumentenzorg en Archeologie, raadsleden, de begraafplaatsbeheerder en een afvaardiging van de stichting. In een aan de gemeente en aan de stichting gericht schrijven naar aanleiding van zijn bezoek aan de joodse begraafplaats was de reactie van de consul dat het hier zonder twijfel een Kohaniempad betreft en adviseerde hij, in overleg met opperrabbijn Binyomin Jacobs, het pad middels het aanbrengen van paaltjes ter afbakening, in zijn oorspronkelijke toestand te herstellen. Daarop gaf de gemeente groen licht tot herstel, met dien verstande dat zij de voorkeur gaf aan het plaatsen van duurzame hardstenen paaltjes in plaats van houten, die aan weersinvloeden onderhevig zijn. Op 5 februari 2021 tenslotte zijn de nieuwe afbakeningen door de gemeente geplaatst waarmee de begraafplaats, conform de joodse religie, zijn historisch aanzicht weer terug heeft.

Ter vergelijking bovenstaande foto van het Kohaniempad op de joodse begraafplaats te Muiderberg

Oude Kerkhof Roermond: Nieuwe Joodse begraafplaats.
foto's John Vaessen

23-1-2021 Het Oude Kerkhof Roermond is gelukkig beschermd tegen deze kaalslag. Veel begraafplaatsen worden steeds leger. Zo gaat veel historie, cultuur en traditie verloren. Begraafplaatsen hebben een veel ruimere functie dan alleen een dodenakker.

https://www.1limburg.nl/limburgse-kerkhoven-worden-steeds doodser

19-1-2-21 Verhalen rond het Oude Kerkhof

In de midweekse bijlage ViaRoermond van het dagblad De Limburger zijn de afgelopen maanden door diverse auteurs in de historische rubriek 'Van nul tot nu' verhalen met betrekking tot personen, gebeurtenissen of overleveringen uit Midden-Limburg gepubliceerd. Het gemeentearchief van Roermond (GAR) heeft in overleg met de auteur voorgesteld de tot nu toe verschenen verhalen die gerelateerd zijn aan het Oude Kerkhof te bundelen en ze onder de naam: ‘Verhalen rond het Oude Kerkhof’ online te zetten, zodat ze door iedereen die erin geïnteresseerd is, geraadpleegd kunnen worden.

De verwachting is dat er na verloop van tijd 32 publicaties op de site te lezen zullen zijn. Verreweg de meeste verhalen zijn ontleend aan het boek 'Dood, maar niet vergeten' van auteur John Vaessen, uitgegeven door de Stichting Oude Kerkhof. De op de site van het GAR aanwezige beschrijvingen zijn in het algemeen uitgebreider en kunnen beschouwd worden als een waardevolle aanvulling op de in 2019 verschenen derde uitgebreide druk van het boek.