De aje kirkhaof

Sjtil gesjtange
bie wiezende sjeem
van kruutzend iezer

blajerende buim
baove sjtatige sjtein

en graafkelders vól
achtergelaote verdreet

Zoväöl
det zegke wilt
vergaet mich neet

Remunj, Els Zeegers-Koelen

’t Graaf mit de henj

‘t raak mich
de krach van same
de henj ineingevlóchte
veur ewig verbónje

zjwiegend alleszègkend

klimop klump euver
’t verleje nao noe
’t inj is ‘t begin
de cirkel is róndj

Remunj, Els Zeegers-Koelen

Burgemeester ontvangt eerste exemplaar boek ,,Dood, maar niet vergeten''

Burgemeester Peter Cammaert heeft het eerste exemplaar ontvangen van het boek "Dood, maar niet vergeten”. Hij kreeg het boek over het Aje Kirkhaof uit handen van Theo Willemsen, voorzitter van Stichting Oude Kerkhof. In dit nieuwste en zwaarste boek van de stichting beschrijft auteur John Vaessen aan de hand van zo’n 500 graven het wel en wee van ruim 1300 overledenen, die tussen 1750 en 1950 de Roermondse geschiedenis maakten.

Tezamen met de vele foto's wordt deze monumentale gemeentelijke begraafplaats nabij de Kapel in 't Zand, ofwel "d'n Aje Kirkhaof", fraai in beeld gebracht. Het boek is voor € 27,50 te koop bij boekhandels Boom en Plantage, VVV en Cuypershuis.

Foto's Wim Bongaerts

De stad Roermond behoorde van 1716 tot 1794 tot de Oostenrijkse Nederlanden. Het was keizer Joseph II die in 1784 een decreet uitvaardigde dat er niet meer in kerken of op kerkhoven binnen de stad begraven mocht worden. Ook Roermond viel onder deze maatregel en zo werd in 1785 ‘den nieuwen kerckhoff’, nu het Oude Kerkhof, in gebruik genomen. Over de geschiedenis van deze nagenoeg oudste algemene begraafplaats van ons land, officieel bekend als begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’, in de volksmond ‘den Aje Kirkhaof’ genoemd, vertelt het boek ‘Dood, maar niet vergeten, graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’. De aandacht wordt niet alleen gevestigd op de historie van deze monumentale dodenakker, maar vooral op ruim vijfhonderd grafbeschrijvingen gerelateerd aan ruim 1300 overledenen die tussen 1750 en 1950 de geschiedenis van de stad Roermond grotendeels bepaald hebben.
De stichting Oude Kerkhof werd opgericht in 1996 met onder meer als doel de begraafplaats als cultureel erfgoed te behouden. Mede door haar inzet is ze in 2001 benoemd tot rijksmonument en mag er vanaf 2010 weer begraven of bijgezet worden. In 2006 gaf de stichting haar eerste boek ‘Den Aje Kirkhaof’ over de begraafplaats uit, in 2011 gevolgd door het boek ‘Dood, maar niet vergeten’. Dat er destijds veel belangstelling voor deze uitgave was bleek uit het feit dat binnen enkele weken alle vijfhonderd gedrukte exemplaren uitverkocht waren.
Geruggensteund door vele reacties, niet alleen uit Roermond en omgeving, van geïnteresseerden die toevoegende informatie konden verstrekken over op de begraafplaats rustende Roermondenaren, heeft Stichting Oude Kerkhof besloten ook deze beschrijvingen te publiceren en in boekvorm te laten verschijnen. Naast aanvullende informatie van reeds in het vorige boek beschreven overledenen zijn ruim tweehonderd nieuwe grafbeschrijvingen aan het uit te brengen boek toegevoegd. Bovendien kan men kennis nemen van een groot aantal nooit gepubliceerde afbeeldingen uit familiearchieven. Zo worden diverse kloostergraven (Ursulinen, Camillianen, Zusters van Liefde, Zusters van het arme Kind Jezus) beschreven alsmede bijgezette bisschoppen (Paredis, Boermans, Drehmanns, Schrijnen, Lemmens) en andere priesters. Een gedeelte van de begraafplaats herinnert samen met de joodse begraafplaats aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog; neergeschoten Britse en Canadese vliegtuigbemannings-leden, gesneuvelde Duitsers, NSB’ers (Hetterscheid, De Leeuw), maar ook Roermondse oorlogsslachtoffers (Stroucken, Fonteijn, Frencken, Reulen, Brinkman, Houben) zijn er begraven. Een aparte categorie vormt de er rustende kinderen. Diverse van hen (Puts, Werson, Wever, Reynders) zijn op tragische wijze om het leven gekomen. Vele kunstenaars (Windhausen, Oor, Geelen, Lücker), architecten (Cuypers, Weber, Delsing) en musici (Guillaume, Bayer, Sagers, Beltjens) die in Roermond gewoond en gewerkt hebben worden genoemd, evenals middenstanders ( Van Hooff, Van Laer-Niessen, Raymann)), industriëlen (Claus, Matthei, Stoltzen-berg) en uitoefenaars van beroepen als medicus (Wong, Leurs, Finaly), wijnhande-laar (Drehmanns, Bonhomme, Berger), steenhouwer (Stienon), apotheker, (Haan, Deuss), drukker (Hanrath, Veith, Romen, Van der Marck), kunstsmid (Cox, Geraedts) en graanhandelaar (Theunissen, Schmitz, Dahmen). Ook politici (Beerenbroek, Strens, Bongaerts) en leden van de rechterlijke macht (Bolsius, Verscheure, Guillon, Leclerc) benevens notarissen (Linssen, Van Boven, Cornelis) zijn goed vertegen-woordigd. Een bijzondere groep vormt de adellijke families (De Negri, Van Aefferden, De Rochechouart, Petit d’Oudenborgh, De Pollaert) waarvan er velen rusten in imposante grafkelders aan het hoofdpad. Het vermaarde ‘Graf met de handjes’ ontbreekt uiteraard niet. De zogenaamde ‘kermisadel’( Benner, Wolfs, Nizet, Kunkels) doet eveneens van zich spreken. Ook zij zijn vaak bijgezet in enkele van de ruim vijftig aanwezige grafkelders op deze begraafplaats.
Het boek beschrijft bovendien nog honderden andere overledenen die een laatste rustplaats hebben op de vijf geloofsgedeelten waarin de begraafplaats verdeeld is. Auteur John Vaessen heeft getracht de bevolking die in de aangegeven periode in de stad gewoond heeft en op deze begraafplaats rust, als het ware ‘een gezicht te geven’ en zo aan de hand van een selectie uit alle geledingen, aan de vergetelheid te ontrukken. Een meermaals voorkomend opschrift op de graven luidt: ‘Dood, maar niet vergeten’. Het was zijn opzet, daarnaar verwijzend, bekende en minder bekende Roermondenaren in dit boek voor volgende generaties in herinnering te houden.
Het gebonden boek met harde kaft bevat 337 rijk geïllustreerde full-color pagina’s op A4 formaat en is vormgegeven door X-Cago, Mediasolutions BV Roermond onder redactie van funerair historicus drs. Maurice Heemels,
Stichting Oude Kerkhof biedt de mogelijkheid in te tekenen op dit boek, waarvoor de prijs dan € 25,00 zal bedragen in plaats van de winkelprijs van € 27,50. U kunt dit doen door uw naam, adres en telefoonnummer vóór 10 januari 2015 te sturen naar pieter@einig.nl of per post naar Stichting Oude Kerkhof, Castorstraat 29, 6043 TB Roermond. Het bedrag kan overgemaakt worden naar NL06 RABO 0174169558 t.n.v. Stichting Oude Kerkhof o.v.v. ‘Boek 2015’. Na verschijning van het boek medio januari 2015 kan de bestelling worden afgehaald bij Sigarenmagazijn Jansen-Quicken, Hamstraat 9a, Roermond of wordt de bestelling (verzendkosten € 6,50) per post verzonden.

Bij de gemeente zijn signalen ontvangen dat bezoekers van het Oude Kerkhof teleurgesteld zijn over het ontbreken van het graf met de handjes. Daarom plaatsen we onderstaande mededeling die ook bij de ingang en bij het graf wordt geplaatst.

“GRAF MET DE HANDJES”

Geachte bezoeker,

Vanwege restauratiewerkzaamheden is het bekende ‘graf met de handjes’ gedemonteerd. De Gemeente Roermond hoopt het monument door deze restauratie ook voor toekomstige generaties te kunnen behouden. Naar verwachting zullen de werkzaamheden in het najaar van 2014 voltooid worden.

Mocht u naar aanleiding hiervan vragen hebben dan kunt u zich wenden tot de heer Caris, coördinator monumentenzorg en archeologie van de gemeente (tel. 0475-359281, erikcaris@roermond.nl). Wanneer u geïnformeerd wil worden over de voltooiing van de restauratie kunt u dit aan de heer Caris doorgeven.
Actuele informatie vindt u ook op deze site.

Restauratie grafdeksel afgerond

Op 27 juni is het gerestaureerde deksel van het graf Curvers definitief geplaatst. 19 mei hadden de leerlingen Twan van Dick,
Remco Gordebeke en Ray van de Griendt van de Gilde Opleidingen in Venlo het nieuwe grafdeksel gepast. Vervolgens is het deksel door andere leerlingen van Gilde Opleidingen gecoat.
De leerlingen hebben uitstekend werk geleverd.

Het deksel is niet recht, maar heeft voor de afwatering de vorm van een zadeldak met een zeer flauwe helling. Aldus ontstaat aan de voor en achterzijde een smalle driehoek. Om bladeren en ander ongerief niet in de kelder te laten komen is de opening met gaas afgedicht. Bovendien vervalt op deze manier de noodzaak om ontluchtingskappen aan te brengen.

Restauratie graf met de handjes gestart

Na 125 jaar goed huwelijk is er een voorlopig einde gekomen aan de innige verbondenheid tussen Josephine van Aefferden en Constant van Gorkum.

Op donderdag 15 mei is beeldhouwer en restaurateur Armand Mathijs in opdracht van de gemeente Roermond begonnen met de restauratie van het graf met de handjes. Op onderstaande foto is de restaurateur net klaar met het verwijderen van de handen. De restauratie zal enkele weken in beslag nemen.

Sfeerimpressie van de militaire herdenking op 27 april 2014. Militairen van de RAF en de Royal Canadian Airforce vormden de erewacht.

Restauratie graf met de handjes

Het graf met de handjes, een van de meest bijzondere en beeldbepalende monumenten op het Oude Kerkhof, is aan restauratie toe. Al meer dan honderdvijfentwintig jaar oud, begint het monument nu te verzakken. Op zich genomen levert dit geen probleem op, het monument valt nog lang niet om. Het graf bestaat echter uit twéé, met elkaar verbonden, monumenten. Omdat die elk zelfstandig ten opzichte van elkaar bewegen, ontstaat het gevaar van scheurvorming. De handjes dreigen te breken. Om het proces van verzakking tot stilstand te brengen heeft de gemeente opdracht gegeven aan Armand Mathijs, ervaren restauratiebeeldhouwer, om het monument aan beide zijden te demonteren en van een deugdelijk fundament te voorzien. Daarna wordt het monument weer in oude glorie opgebouwd. De werkzaamheden zullen naar verwachting in de tweede week van april beginnen en binnen enkele weken worden afgerond.

Activiteitenprogramma 2014

De data voor de diverse (gratis en betaalde) rondleidingen vindt u op de pagina "Rondleiding". Of de Allerzielenloop in oktober kan doorgaan is nog niet bekend.
Onze activiteiten worden ook gepubliceerd in de Trompetter.

Naast rondleidingen organiseren we in 2014 in samenwerking met het Cuypershuis bezichtigingen van de aan Cuypers gerelateerde grafmonumenten op de begraafplaats tijdens de Cuypersdagen op 14 en 15 juni van 10.00 tot 16.00 uur.


Op zondag 27 april is de miitaire herdenking op de begraafplaats. Nadere details volgen nog.

Op Open Monumentendag, 14 september, zal de Koninklijke Harmonie weer een concert verzorgen op de begraafplaats. Nadere informatie volgt te zijner tijd.

De begraafplaats bij Omroep Roerstreek

Rondleider John Vaessen werd geinterviewd bij OR6 (Omroep Roerstreek). Als u de opname in het programma "Sjpek mit eier" hier selecteert kunt u het interview zien in aflevering 126 (op de tijdbalk vanaf 9.20 tot 20.39).

Het graf met de handjes op TV Ellef

TV Ellef maakte een opname op de begraafplaats over het graf met de handjes. Onze rondleidster Cécile Fincken vertelt over de achtergrond van het grafmonument. Kijk hier naar de opname. T

Cuypersweekend Oude Kerkhof geslaagd.

Tijdens het Cuypersweekend werd de begraafplaats - en in het bijzonder het grafmonument Cuypers - door meer dan honderd geïnteresseerden bezocht. De rondleiders van de Stichting Oude Kerkhof gaven deskundige toelichting op de grafmonumenten met een relatie tot Cuypers en zijn werkplaatsen.

Veel interesse voor Allerzielenloop

Aan de op 31 oktober 2012 gehouden Allerzielenloop namen ongeveer 175 personen deel. De begraafplaats was met hulp van sponsor Ziut en ons onderhoudsteam prachtig verlicht. Kunstenares Rinie Roncken had enkele tijdelijke kunstwerken op de begraafplaats geplaatst. Ook op 1 november bezochten veel geïnteresseerden de feeëriek verlichte begraafplaats. Rondleiders van de Stichting Oude Kerkhof wezen de bezoekers de weg en beantwoordden vragen over grafmonumenten. Hier vindt u enkele sfeerfoto's van Wim Bongaerts

Bezoek Ursula Horn aan Oude Kerkhof

Twee klassen van Ursula Horn brachten op 25 oktober een bezoek aan de begraafplaats. Een kort verslag kunt u lezen via onderstaande link.

http://www.ursula.nl/act/kerkhof.htm

Het enthousiasme van de leerlingen was voor onze stichting aanleiding om dit jaar een scholenproject te starten. Scholen in het lager en voortgezet onderwijs in en rond Roermond zijn hiervoor uitgenodigd.

Najaarsactiviteiten 2014

Op 31 oktober 2014 vindt (onder voorbehoud) de Allerzielenloop plaats (start om 19:30 uur, plein voor Kapel in ’t Zand naar het Oude Kerkhof)

Open Bisschoppenkapel

Op zaterdag 1 en zondag 2 november zijn de Bisschoppenkapel en de Stolzenbergkapel geopend. Rondleiders van onze stichting zijn van 10:00 tot 16:00 uur aanwezig voor het geven van een toelichting bij beide monumenten.

Opening gerestaureerd Lijkenhuisje

Op 29 juni 2012 vond de feestelijke opening plaats van het gerestaureerde Lijkenhuisje op de begraafplaats.
Wethouder Ijff verrichtte onder grote belangstelling de opening.

Ook het Kruithuisje op de begraafplaats is gerestaureerd en toegankelijk gemaakt vanaf de begraafplaats.
Met deze restauratie is de begraafplaats in een staat gebracht waar Roermond trots op mag zijn.
Zie hier de fotoreportage van Wim Bongaerts.

Cuyperswandeling

Voor de wandeling vanuit Cuyper’s woonhuis via de Kapellerlaan naar zijn familiegraf op het Oude Kerkhof is een beschrijving bij het Cuypershuis beschikbaar.
Op de jaarlijkse Cuypersdagen, in 2014 op zaterdag 14 en zondag 15 juni, richt het Cuypershuis haar aandacht op zijn bouwwerken en familie. Op het Oude Kerkhof, waar hij werd begraven, geven rondleiders een toelichting op het familiegraf en kunnen de door hem ontworpen kapellen, zoals de Stoltzenbergkapel en de Bongaertskapel worden bezocht.

Oude Kerkhof op TV

U kunt de rapportage van RTVRoermond terugzien op You Tube. Vul in de zoekbalk in: Oude Kerkhof 2011.

Bezoek Joe Brown aan het graf van J. Lowrie

Op 29 mei 2011 bracht Joe Brown een bezoek aan het graf van zijn vroegere buurjongen en vriend John Lowrie. Deze is in januari 1945 met zijn bommenwerper neergestort bij hoeve Kloosterhof. Twee dagen later raakte Joe Brown zelf gewond bij Heinsberg. Joe Brown werd vergezeld door zijn zoon en kleinzoon. Na een bezoek aan de heer Cox van Kloosterhof (die de drie gesneuvelde bemanningsleden als zestienjarige naar de begraafplaats bracht), werd onder begeleiding van Dominique Clerx, Ron Cox en Eric Municks een krans gelegd bij het graf van John Lowrie. Rondleider John Vaessen voerde het gezelschap vervolgens naar meerdere met de oorlog verbonden graven.
Namens Burgemeester en Wethouders van Roermond werd Joe Brown een schriftelijke groet overhandigd.

Joe Brown maakte zelf een verslag op zijn site.

Verslag Joe Brown

Joe Brown bij het graf van John Lowrie

Oplevering grafdeksels door Gilde Opleidingen op 21 februari

Op 10 april 2008 ontving Stichting Oude Kerkhof van de leerlingen van VMBO BC Broekhin € 1.000,- voor het herstellen van twee ijzeren grafdeksels op het Oude Kerkhof in Roermond

Achtergrond van deze donatie van de leerlingen was dat zij op 31 maart 2008 de 1e prijs hadden gewonnen voor de beste geschiedenisles van Nederland, uitgeschreven door Stichting Anno voor alle scholen in Nederland.

Bij de uitvoering van deze geschiedenisles stond het Oude Kerkhof centraal. Door het bezoeken van deze uit 1785 daterende begraafplaats en het Gemeentearchief van Roermond verzamelden de leerlingen de benodigde gegevens om inzicht te krijgen over de standensamenleving in Roermond rond het jaar 1900.

De 1e prijs voor het vak geschiedenis werd beloond met € 5.000,- . Na ontvangst besloten de leerlingen een flinke donatie te doen aan Stichting Oude Kerkhof om van twee grafkelders de zeer verroeste grafdeksels te laten vernieuwen. Om dit te realiseren werd aan de leerlingen van de Gilde Opleidingen Roermond de opdracht verstrekt om dit als leerproject te maken. Nu is het moment aangebroken dat dit leerlingenproject van en voor beide scholen wordt afgerond.

Op maandag 21 februari 2011 werden de grafdeksels (en een nieuwe trap door leerlingen van de Gildeopleidingen Roermond geplaatst, in het bijzijn van leerlingen van BC Broekhin. Het betreft de grafkelders van Schmasen-Nacken en Herten op het protestantse deel van het Oude Kerkhof.

Jugendstilgraf gerestaureerd

Op het Oude Kerkhof aan de Kapel in ’t Zand bevindt zich het uit 1906 daterende graf van de voormalige architect Henri Hubert Delsing en zijn echtgenote. Dit grafmonument is het mooiste van de graven met een hekwerk in Jugendstil op de begraafplaats. De Stichting Oude Kerkhof heeft dit grafmonument gerestaureerd met een gulle bijdrage van Businessclub Alliance Roermond. De gemeente Roermond stelt een monumentensubsidie beschikbaar en ten slotte leverde ook Aannemersbedrijf Louis Scheepers een bijdrage aan het mogelijk maken van deze restauratie.

De restauratie van dit grafmonument is het begin van een groot aantal restauratie-activiteiten dat in 2010 op de begraafplaats van start is gegaan.
Zo is momenteel door de gemeente in samenwerking met de Stichting Oude Kerkhof voorbereide restauratie van het Lijkenhuisje en het Kruithuisje afgerond en zijn meer dan tweehonderd grafmonumenten hersteld.